01 - Gizli Dinleme Cihazı (Böcek) nedir?

​

Dinleme cihazı böcek diye bilinen, çok küçük boyutlu üzerinde mikrofonu bulunan elektronik bir cihazdır. Dinleme cihazı belli bir ortamda bulunan seslerin gizli bir şekilde ele geçirilmesinde kullanılır.

 

Radyo frekansı (RF) ile çalışan dinleme cihazı, GSM tabanlı dinleme cihazı, kapalı devre ses kayıt cihazı, kapalı devre gizli kamera sistemleri, lazerli uzaktan dinleme cihazı gibi çeşitleri bulunur.

02- Dinleme Cihazları nelerdir ? 

Dinleme cihazlarının en çok kullanılan tipleri, 

RF Dinleme Cihazları: Radyo Frekansı kullanarak belli bir frekans üzerinden yayın yaparak alıcısına ortam seslerini kablosuz olarak ulaştırır. Rf dinleme cihazları batarya ve/veya elektrik beslemesi ile çalışır. 

GSM Dinleme Cihazları: Gsm Sim kart ile çalışan sistemlerde, cihazın içine yerleştirilen sim kart numarasını herhangi bir telefon numarasından arayarak ortamda bulunan sesler dinlenir. Dinleme mesafesi sınırsızdır. Gsm dinleme cihazları elektrik ve/veya batarya ile çalışır. Elektrik ile beslendiği zaman süre sınırı olmaz. 

Kapalı Devre Ses Kayıt Cihazları: Mini ses kayıt cihazları dinleme cihazları arasında en tehlikelisidir. Mini ses kayıt cihazları, kapalı devre olup kendi içine ses kaydı yaptığı için tespit edilmesi neredeyse imkansızdır. Rf Dinleme cihazlarına veya Gsm dinleme cihazlarına göre düşük maliyetli olduğundan çok tercih edilir. 

 

Laserli Dinleme Cihazları: Lazerli dinleme sistemleri belirli bir mesafeden ortama lazer ışını gönderilerek seslerin cisimler üzerinde yaptığı titreşimi sese çevirerek dinlenmesini sağlar. Lazerli dinleme sistemleri maliyeti çok yüksek olduğundan tercih edilmez.

Kapalı Devre Mikrofon Sistemi: Mini bir mikrofonun kablolu düzenek ile bir ortama yerleştirip kayıt cihazına bağlanması ile gerçekleşen bir dinleme sistemidir. Uygulanması zor olduğundan tercih edilen bir sistem değildir.

03- Dinleme Cihazları nerelerde olabilir ? 

Dinleme cihazları, demir para boyutları kadar küçük olduğu için hemen hemen her yerde olabilir. Elektrikle çalışan cihazların içleri en tercih edilen yerlerdir. Örnek olarak, uzaktan kumanda, lamba, hesap makinası, tv, monitör, mouse, klavye gibi...  

04- Dinleme Cihazları tespit edilebilinir veya engellene bilinir mi ?

​

 

​

​

​

​

​

​

​

​

 
05- Dinleme Cihazlarının tespit sonrası neler yapılması gerekir ?

Dinleme cihazları, tespit edildiği taktirde emniyet birimlerine haber verilerek, bir avukat eşliğinde tutanak tutularak yetkililere teslim edilmesi gerekir. 

06- Gizli Kamera Nedir ? 

Gizli kamera, normal gözle görülmesi imkansız olan ve gizlice video görüntüsünü kayıt edebilen yüksek teknolojik cihazlardır. Gizli kameraların 1 mm den daha küçük delikten görebilen tipleri mevcuttur.

07- Gizli Kameralar nerelerde olabilir ? 

Gizli kameralar, batarya ile çalıştıklarında süreleri kısıtlı olduğundan tercihen devamlı enerji ile beslenen cihazların içinde olabilir.  

08- Gizli Kameralar tespit edilebilir mi ? 

Evet, tespit edilebilinir. 

09- Gizli kamera detektörü nedir ? 

Gizli kamera detektörü gizli kameraları tespit eden cihazlardır. 

 

10- Kişisel Güvenlik Nedir ? 

Kişilerin ispat etmekte güçlük çektikleri konularda, kendi haklarını koruyabilmek için delil toplamak amaçlı kullandıkları cihazların sağladığı güvenlik sisteminin tümüdür. 

11- Kişisel Güvenlik Cihazları kullanmak yasal mı ? 

Kişisel güvenlik cihazlarının yasallığı, kişilerin kullanımına ve uygulamasına göre değişmektedir. Bu cihazları kullanarak toplanan delilerin yasal mercilere aktararak kullanımı uygundur.

Tüm bu cihazlar koruma ve korunma amaçlı olup, tüm bu cihazların kullanımı ile ilgili; uygunsuz ve yasa dışı kullanım hallerinde, tehdit, şantaj, kişilik haklarına tecavüz ve tüm bu yollarla menfaat ve çıkar sağlamak  amaçlı kullanımlar suç teşkil eder. 

12- Verici Tespit Cihazı nedir ?

Verici tespit cihazı, bir ortamda dinleme cihazı olup olmadığını tespit eden cihazdır. 

13- Verici tespit cihazları kullanmak yasal mı ? 

Verici tespit cihazı kullanımı yasaya aykırı değildir. 

14- Engelleyici cihazlar nelerdir ? 

Engelleyici cihazlar, ortamda olabilecek veya ortamınızda yerleştirilebilecek, cep telefonu casusluğunu, GSM dinleme cihazlarını, kablosuz kameraları, GPS takip cihazlarının çalışmasını engelleyen cihazlardır. 

15- GSM engelleyici ve GSM Jammer (Sinyal Kesici) nedir ?

GSM engelleyici ortamda bulunan GSM tabanlı dinleme cihazlarını bloke eden bir cihazdır.

​

Telefon Dinleme - Cep Telefonu Güvenliği - Yasal Dinlemeler

 

16-Yasal dinleme nedir? Kim tarafından yapılır? 

​

Haberleşmenin gizliliği Anayasanın 22. maddesiyle kontrol ve güvence altına alınmış ve kullanıcılar arasındaki iletişime müdahale edilebilmesi sadece Anayasa'da konu ile alakalı hüküm çerçevesinde, kanun ile düzenlenen şartlarla ve konu ile ilgili yetkili mahkeme kararı ile mümkündür.
 
Kanunda 5397 sayılı yasa ve bu yasanın uygulaması ile ilgili ana esasları düzenleyen yönetmelik hükümleri gereğince elektronik haberleşme yoluyla yapılan haberleşme ve iletişimin tespiti (aranma, arama, tarih, saat, yer bilgisi gibi), görüşmenin dinlenmesi, sinyal bilgilerinin ve sinyal güçlerinin değerlendirilmesi ve kayıt altına alınma işlemleri, 23.07.2006 tarihinden itibaren Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTİK) bünyesinde faaliyete geçen Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) tarafından yürütülmeye başlamıştır.
 
Konuyla alakalı tüm GSM operatör firmalarının bir sorumluluğu bulunmamakla birlikte Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'na sadece tüm konularda teknik destek sağlanmaktadır.
 

17- Telefonların dinlenmesi suç mudur?
 

Ülkemizde haberleşmenin gizliliği ve güvenliği anayasamızın 22. maddesi ile  T.C.K. ve 5397 sayılı kanunla 23.07.2006'da sağlanmıştır. Ayrıca kişilerin özel bilgilerinin gizliliği, regülasyon otoritesinin düzenlemeleri ile de korunmaktadır.

Düzenlemelere göre elektronik haberleşmeye müdahale, ancak kanun çerçevesinde dinleme yapmaya yetkilendirilmiş kurumlar tarafından sadece zorunlu ve gerekli durumlarda uygulanan ve mahkeme kararı ile mümkün olmaktadır. Dinleme yapılacak numaraları tek tek belirtilmiş mahkeme kararı, kararı talep eden birim emniyet, jandarma veya milli istihbarat teşkilatı gibi birimler tarafından regülasyon otoritesi Bilişim teknolojileri kurumu (BTİK) bünyesindeki Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB)‘na iletilmekte ve TİB tarafından operatör firmanın bünyesinde bulunan özel şebeke üzerinden takip edilmekte ve dinlemeler şirket çalışanlarından bağımsız olarak yapılmaktadır. Servis sağlayıcı firmalar bu müdahalede hiç bir şekilde taraf olmayıp; sadece firma bünyesindeki teknik donanımları ve şebekeyi kullanımda tutarak, arıza ve uyarıları değerlendirip ve yok ederek gereken teknik alt yapıyı faal tutarak yardımcı olmaktadır. 

Bu müdahalenin yasa dışı olarak yapılması halinde, yapanlar Anayasa, 5397 sayılı kanun, Türk Ceza Yasasındaki özel hükümler ile yargılanıp cezalandırılırlar. Ayrıca GSM operatörlerinin lisans sözleşmelerinde, bu tip aykırılıklarda sözleşmenin iptaline varacak düzeyde pek çok farklı yaptırım tanımlanmıştır. Tüm servis operatörleri etik değerlere sahip çıkarak hizmetleri vermeye başladığı ilk günden beri kendi müşterileri ile ilgili bilgileri ve  her türlü verileri yasal yollarla talep gelmediği sürece üçüncü şahıslarla hiçbir biçimde paylaşmamayı yasaların da gereğince kesin bir ilke olarak benimsemiştir. 
 

18- 23.07.2006 tarihinden önce dinlemeler ile ilgili yasal prosedür nasıldı?
 

23.07.2006 tarihinden önce telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin tespiti, dinlenmesi, sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi ve kayda alınması ile ilgili işlemler, o gün itibarıyla yürürlükte olan yasa ve yükümlülüklerin çizdiği çerçeveye uygun olarak yapılmaktaydı. Söz konusu işlemler, Jandarma ve Emniyet kuvvetleri ile İstihbarat birimleri tarafından alınan mahkeme kararının ilgili GSM operatörüne iletilmesi sonrası, yine sadece aynı güvenlik birimleri tarafından gerçekleştirile bilmekteydi.
 

19- GSM operatörleri telefon görüşmelerini dinleyebilir mi ve kaydedebilir mi?
 

GSM operatörleri elektronik iletişiminin gerçekleşmesi için gerekli olan tüm altyapının kurulması, işletilmesi ve teknik aksaklıkların giderilmesinden sorumludur. Tüm cep telefonu dinleme ve konuşmaları kaydetme işlemi sadece yasal olarak belirlenen süreçlerde ilgili devlet birimleri tarafından (TİB) gerçekleştirilir.

Servis sağlayıcı firmalarda çalışanlarının hiç bir suretle böyle bir şeyi yapmaya yetkileri yoktur. Bu durum tamamen servis sağlayıcıdan bağımsız olarak yürütülen bir çalışmadır. 
 

20- Konuştuklarımız kayıt altına alınıyor mu? 
 

GSM operatörleri kişilerin ve kullanıcıların arasında yaptığı konuşmanın içeriği ile ilgili herhangi bir ses kaydı tutamazlar. Konuşmaların kayıtları GSM servis sağlayıcılarından hangi kullanıcının hangi telefon numarası ile ne kadar süre iletişim halinde olduğunu gösteren kayıtlar için kullanılır. Bu bilgiler faturalama için gereklidir ve detaylı fatura dökümü bu bilgileri içerir. 
 

21- Atılan SMS mesajların içeriğini GSM Servis sağlayıcı görüp kayıt altına alabilir mi? 

​

Abone iletişim bilgileri ve mesajların içerikleri GSM servis sağlayıcıları tarafından izlenip kayıt altına alınamaz. 

Cep telefonu casus yazılımlarla görüşmelerim dinlenebilir mi?
 

Günümüzde akıllı cep telefonları bir çok uygulamanın rahatlıkla yüklenebildiği küçük taşınabilir bilgisayarlara dönüşmüş ve bir çok fonksiyonu üzerinde bulunduran işletim sistemi ve uygulamalardan oluşmaktadır. Kötü amaç için yazılmış ve kullanılmakta olan bazı uygulamalar ve yazılımlar ile iletişimin gizliliğinin ihlal edilmesi çok kolay hale gelmiştir. Cep telefonları için yazılan ve İnternet üzerinden rahatlıkla satın alınarak veya indirilerek bir takım dinleme ve takip işlemleri yapılabilmektedir. Bu yazılımlarla yapılabilenler;

Ortam Dinleme: Hedef telefonun numarasını çevirerek, bulunduğu ortamın istendiği zaman dinlenebilir. Akıllı yazılım sayesinde, hedef telefon sadece belirtilen numaranızdan arandığında zil sesi, titreşim ve ışık yanmadan açılır ve böylece hedef kişi fark etmeden istendiği kadar dinleme yapabilir. 

Telefon Dinleme: Hedef telefonda bir görüşme başladığı zaman, anında tanımlanan cep telefonuna bu görüşmeyi bildiren bir SMS gelir. Gelen SMS de hedef kişinin görüştüğü numara belirtilir. Ayrıca aranan mı yoksa arayan mı olduğu da bildirilir. Bu SMS alındıktan sonra, görüşmeyi dinlemek için hedef telefonun numarasını aramak yeterlidir. Anında araya girerek görüşmeyi dinlemek mümkündür. 

Mesaj Bildirimi: Hedef telefona bir mesaj geldiğinde veya hedef telefondan bir mesaj gönderildiğinde, bu mesajın aynısı gerçek zamanlı olarak tanımlı telefon numarasına da gelir. 

Arama Bildirim: Hedef telefona bir arama geldiğinde veya hedef telefon arama yaptığında, hangi numara ile görüşüldüğünü bildiren bir mesaj gelir. 

SIM Bilgisi: Hedef telefona başka bir SIM kart takıldığında, bu değişiklik anında bir SMS ile bildirilir. 

Yer Bilgisi: Hedef telefona, tanımlı telefondan bir komut göndererek, nerede olduğunu bildirmesini isteyebilirsiniz. 

 

22- Casus cep telefonları var mı? Nasıl çalışıyor? 

​

Normal bir telefona kötü amaçlı yazılım kurarak iletişim bilgilerini almak mümkün olduğu gibi bu amaca uygun hale getirilmiş telefonları alarak da bu işlem yapılabilir. Yine telefonun üzerine kurulan casus yazılımlar ile sadece bu işlemler için özel olarak satılan cep telefonları mevcuttur. Bu telefonlar genellikle resmi satış noktaları dışında ‘merdiven altındaki bölgelerde veya internet kanalı ile satılmaktadır.

Bu telefonların çalışma şekli mevcutta var olan telefon komutlarının yüklenen yazılım ile değiştirilmesi sonucu oluşmaktadır. Telefona gönderilen komutlar veya tanımlanan özel numaradan gelen aramalarda casus işlevi görmesi sağlanmaktadır. Örneğin casus telefon onu kumanda eden telefon tarafından aradığında pasif dinleme özelliği hemen aktif olup ortamdaki tüm sesler dinlenebilmektedir. Benzer şekilde arama yapıp #* tuşlarına basıldığında ise mevcutta yapılan konuşmaya paralel olarak girilebilmektedir. 

​

23- Baz istasyonları üzerinden dinleme gerçekleşebilir mi? 

​

GSM şebekelerinde cep telefonu ve baz istasyonu arasındaki hava iletişimi A5/1 adı verilen şifreleme algoritması ile şifreli olarak gerçekleşir. Ses iletişimi baz istasyonunda, veri iletişimi (GPRS, EDGE,LTE) Ana şebekede (SGSN) deşifre edilir. Baz istasyonu üzerinden dinleme gerçekleştirilemez. 

​

24- Dinleme cihazlarının telefonlar ile bağlantısı var mı? 

​

Dinleme cihazları geçmişten beri sıklıkla kullanılan bir dinleme yöntemidir. Kablosuz dinleme cihazları bulundukları ortamdaki (oda, araba vb) sesleri toplayarak sinyaller üzerinden sınırlı bir mesafedeki tanımlı alıcısına kadar ulaştırmaktadır. Alıcı üzerinden de konuşmalar dinlenebilmektedir. Bu tür tehditler ile karşı karşıya olan firmalar düzenli olarak dinleme cihazı (kişiler arasında böcek olarak adlandırılır) araması yaparak böyle bir durum ile karşı karşıya kalmayı önlemeye çalışmaktadır.

Özellikle sık ziyaretçi alan ve dinlenmesi durumunda rakiplerin veya ilgili başka kurumların eline önemli bilgiler verebilecek olan kişi veya grupların bu konuda dikkatli olması gerekmektedir. Bu cihazlar oldukça küçük olduğundan gözle fark edilmesi çok zordur. Bazen tek başına cihaz olarak değil, bir süs eşyası veya bir hediyenin parçası olarak da konumlandırılabilir.

Dinleme cihazlarının en büyük dezavantajı yakın bir mesafe (sinyal görüş açısına ve gücüne bağlı olarak 0-1000 m) üzerinden dinleme faaliyetinin gerçekleştirilebilmesidir. Bu nedenle mesafe çözümü cep telefonları ile çözülmüştür. Bugün casus cep telefonları olarak bilinen cihazlar aslında birer dinleme cihazıdır. En önemli avantajları ise mesafe sınırı olmaksızın dinleme yapılabilmesini sağlamaktadır. Fakat cihazı normal bir dinleme cihazı gibi bir alana bırakılması durumunda pili biteceğinden dinleyeceğiniz kişiye bu cihazı vermeniz durumunda düzenli olarak şarj edileceğinden ve sürekli yanında olacağından bu kişiyi dinlemek mümkün olacaktır.

Yaratıcı diğer önemli bir dinleme cihazı ise hem enerji problemini hem de mesafe problemini çözen CASUS GSM 3'lü prizdir. Oldukça zekice hazırlanmış, şüphe uyandırmadan, evinize veya ofisinize yerleştirebilecek olan bir dinleme cihazıdır. GSM vericisi sayesinde kesinlikle mesafe sınırı yoktur. Dünyanın neresinde olursanız olun, sadece 3'lü prize yerleştirilmiş cihazın içindeki numarayı cep telefonunuzdan arayarak, Türkiye′deki evinizi veya iş yerinizi dinleyebilirsiniz. Bu cihazı etkin kılan diğer bir özelliği ise vericiyi çalıştırmak için gereken enerjiyi 3 lü prizin takılı olduğu elektrikten almasıdır. 

Firmamız tarafından bu tip dinleme cihazlarının tespiti profesyonel verici tespit cihazları, spektrum analizör gibi casus dinleme cihazların tespitini yapan cihazlar ile ortam analizi ve dinleme cihazı tespiti gerçekleştirilmektedir. 

Kriptolu telefon nedir? Ne amaçla kullanılır? 

Kriptolu telefonlar, üzerilerindeki özel bir şifreleme yazılımı ile karşılıklı olarak uçtan uca şifreli görüşmeyi mümkün kılan özel telefonlardır. Bu telefonlar sayesinde ilave bir güvenlik seviyesi sağlanarak GSM şifreleme algoritmalarının kırılması riskine karşı içeriğin gizli tutulması hedeflenmektedir. 

Kripto kelime olarak şifreleme sözcüğünün İngilizce adı olan “encryption” sözcüğünden Türkçeleştirilmiştir. Kripto işlemi de telefon üzerindeki özel bir donanım veya yazılım ile yapılır. Ses telefon üzerinden GSM modülü üzerinden iletim işlemi başlamadan önce şifrelenir. Daha sonra telefondaki GSM modülü üzerinden sinyal olarak GSM şebekesine normal iletişimdeki gibi aktarılır. Fakat aktarılan veriler önceden farklı bir algoritma ile şifrelendiği için dinlense bile dinleme esnasında anlaşılmayan veriler elde edilir. Ancak bu şifrelemenin de kırılması durumunda dinleme gerçekleştirilebilir. Konuşmanın her iki ucunda aynı tipte kriptolu telefon kullanılması gereklidir. 

Bu tür ekipmanların Türkiye'ye ithalatı veya Türkiye içinde üretimi özel izinle gerçekleştirilir. Genellikle üst düzeydeki devlet adamları ve kolluk kuvvetleri tarafından kullanılır.  

 

25- Telefondan rahatsız edilenler ne yapabilir? 

​

Haberleşmenin Gizliliği Anayasanın 22. maddesi ile güvence altına alınmış olup, kişiler arasındaki haberleşmeye ilişkin incelemeler ancak Anayasanın ilgili hükmü çerçevesinde, Kanun'la düzenlenen şartlarla ve yetkili mahkeme kararı ile mümkündür. Telefonla taciz edilme veya cep telefonun çalınması gibi münferit olaylarda mahkeme veya Cumhuriyet savcıları tarafından verilen bir kararla, mağdurun telefonuna ilişkin görüşme kayıtları (arayan ve aranan telefon numaraları) ilgili mahkeme veya savcılığa gönderilmektedir. Müteakip çalışma operatörün dışında gerçekleşmektedir. Bu nedenle böyle bir durumla karşılaşırsanız öncelikle devletin resmi kurumlarına şikayette bulunmanızı öneririz. 

 

26- Telefonunu çaldıran veya kaybeden kişi bilgilerinin güvenliği için ne yapmalı? 

​

Telefonunuzun çalınması durumunda öncelikle mutlaka kullanmakta olduğunuz servis operatörünün müşteri hizmetlerini arayarak konu hakkında bilgi verip ve hattınızın geçici kapama işlemlerini başlatın. Bu konu çok önemlidir, çünkü telefonunuzu bulan kişiler hattınızı kullanarak uzun süreli veya yüksek miktarlarda görüşme yapabilir. Bu durumda, cihazınızın seri numarası (IMEl - International Mobile Equipment Identification-Uluslararası Mobil Cihaz Kimliği) ve telefonun size ait olduğunu belirtir bir belgeyle savcılığa başvurmanız gerekir.
 
Telefonunuzda *#06# tuşlayarak IMEI numarasını öğrenin ve mutlaka telefonunuz dışında bir yere kaydedin. IMEI numarası vasıtasıyla, başvuruda bulunduğunuz Cumhuriyet Savcılığı, GSM operatörleri ile bağlantı kuracak ve telefonunuzun hangi SIM kart ile kimin tarafından kullanıldığını belirleyecektir. Bu noktada telefonunuzun faturası, cihaz ve numaranın size ait olduğunu gösterir tek belgedir. Bu nedenle böyle bir durumda telefonunuzun size dönebilmesi için mutlaka faturanızı saklayın. İkinci el telefon satın almanız durumunda satın aldığınız kişiden önceki satış faturasını ve yaptığınız satın almaya dair bir makbuz talep edin. 

27- Telefonunuza casus yazılımların yüklenmesini nasıl engellenir? 
 

 - Cep telefonunuzdaki SIM kartı mutlaka PIN sorusu devrede olacak şekilde kullanın. PIN kodunuzu başkalarının kolayca tahmin edebileceği şekilde seçmeyin ve kimseyle paylaşmayın

 

 - Telefonunuzun çalınması durumunda öncelikle mutlaka kullanmakta olduğunuz servis operatörünün müşteri hizmetlerini arayarak konu hakkında bilgi verip ve hattınızın geçici kapama işlemlerini başlatın.

 

 - Telefonunuza gelebilecek SMS, MMS ya da e-postalarda var olan linkleri, göndereni tanımıyorsanız açmayın, varsa mesajla birlikte gelen yazılımı kurmayın.

 

 - Telefonunuzda çıkacak olan güvenlik uyarılarını, mesajda belirtilen riske ilişkin bilgiyi tam olarak anlamadığınız sürece dikkate alın.

 

 - Güvenliğinden emin olmadığınız bağlantılardan ve kaynaklardan mümkün olduğu kadar telefonunuza içerik indirmeyin veya telefonunuza yüklenmeye çalışılan programları kurmayın.

 

 - Kişisel bilgisayarlardan telefonunuza bir program veya bir doküman göndereceğiniz zaman, öncelikle göndereceğiniz öğleyi mutlaka kişisel bilgisayarınızda veya cep telefonunuzda virüs taramasından geçirin.

 

 - Telefonunuzun “bluetooth” özelliğini sadece ihtiyaç duyduğunuz anlarda açın ve işiniz bittiğinde kapatın.

 

 - Cep telefonu ile ilgili kullandığınız şifrelerinizi isim veya doğum tarihi gibi kolay tahmin edilebilir bilgilerden belirlemeyin. Kişisel bilgilerinizi ve tüm şifrelerinizi gizli tutun ve kimseyle paylaşmayın. Bu bilgileri herhangi bir yere yazmayın.

 

 - Kişisel bilgilerinizi veya şifrenizi göndermenizi talep eden bir e-posta kullandığınız servis sağlayıcı'dan geliyormuş gibi görünen bir adresten gelirse, bu e-postaya kesinlikle cevap vermeyin.

 

 - Gelen e-postaların içinde bulunan linklere tıklayarak ulaştığınız sayfaların ulaşmak istediğiniz sayfa olduğuna emin olun. Bu linklere tıkladığınızda, linkte görünen adrese ulaştığınızı sanmamıza rağmen, aslında oluşturulmuş sahte bir siteye yönlendirilebilirsiniz. Bağlanmak istediğiniz sitelerin web adresini, adres çubuğuna yazarak bağlantı sağlamanız en güvenli yöntemdir.